Чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗ тӗлне илсен пирӗн республикӑра сӗтӗн пӗр литрне 19 тенкӗ те 40 пуспа туяннӑ. Эрне каяллахипе танлаштарсан хак 20 пус йӳнелнӗ.

Ытти ҫул сӗт хакӗ хӗлле хӑпарнӑ пулсан, кӑҫал урӑхларах лару-тӑру пулнине Чӑваш енӗ Ял хуҫалӑх министерствинче типӗтнӗ сӗтӗн тата услам ҫавӑн интервенцийӗ пирки кӑҫал ҫӗршыв шайӗнче йышӑнманнипе сӑлтавлаҫҫӗ.

Сӗт хакӗпе ҫыхӑннӑ лару-тӑрӑва паян республикӑн Ял хуҫалӑх министерствинче иртнӗ канашлура сӳтсе явнӑ.

Халӑхран туянакан сӗт хакӗ Вӑрнар, Ҫӗмӗрле, Тӑвай, Пӑракав районӗсенче 1 тенкӗ чакнӑ.

Сергей Артамонов вице-премьер — министр шухӑшланӑ тӑрӑх, сӗт хакӗ хӗлле чакни йӗркеллӗ япала мар, ку вӑл район администрацийӗсем ӗҫлесе ҫитерейменнине пӗлтерет.

Хӑй выляса ӳснӗ ҫырмари тирпейсӗрлӗх Ухтер Мучине килӗшесси иккӗленӳллӗ

Ухтер Мучи выляса ӳснӗ ҫырмана вӑл тӑрӑхра пурӑнакансем ҫӳп-ҫаппа тултарнӑ.

Йӑлари хытӑ каяша ял халӑхӗ ҫырмана йӑтнинчен тӗлӗнмелле те мар пек. Ӗмӗрӗпех ҫапла тунӑ. Вӑхӑт иртнӗҫемӗн тепӗр пӗчӗк ҫырма-путӑк тулса ларнӑ, симӗс курӑкпа ешерекен вырӑна хӑй тӗллӗнех ҫаврӑннӑ. Халӗ вара урӑхларах. Ӗлӗкрех пластмасса савӑт-сапа, ҫӗршер-ҫӗршер ҫул ҫӗрмесӗр выртакан материал пулман. Ҫырмана йӑлари каяша пенипе паян тавралӑх сӑнсӑрланать. Ухтер Мучин (халӑхра ӑна чылайӑшӗ ҫавӑн пек сӑнарпа астуса юлнӑ та сенкер экран ҫинчи ят ӑна ҫыпӑҫнӑ) РСФСР тата Чӑваш халӑх артисчӗ Геннадий Терентьев выляса ӳснӗ Тӑвай районӗнчи Кивӗ Пуянкасси ҫырми ҫӳп-ҫаппа тулнӑ иккен. Илемсӗрлӗхе «Хыпар» издательство ҫурчӗн «Чӑваш хӗрарӑмӗ» хаҫатне Геннадий Терентьевӑн тӑван тӑрӑхӗнче ҫуралнӑ ҫын пӗлтернӗ.

Вырӑнти тӳре-шарапа паян «Хыпар» издательство ҫурчӗ хыпарсен служби ҫыхӑннӑ та вырӑнтисем ҫырмана тирпейлеме шантарнӑ.

Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев шкул ачисене Правительство ҫуртӗнче йышӑннӑ. Сакӑр арҫын ача пуҫтарӑннӑ унта. Пурте вӗсем — шкулта вӗренекенскерсем. Пӗвӗпе пӗчӗк ҫеҫ пулсан та вӗсем паттӑрла ӗҫ тума ӗлкӗрнӗ. Тӑвас тесе те туман ҫак утӑма ачасем. Инкеке лекнине асӑрханӑ та часрах пулӑшма ӑнтӑлнӑ. Кайран ҫеҫ хӑйсем мӗн тунине тӗшмӗртнӗ вӗсем.

Акӑ, Тӑвай районӗнчи Тӗмер шкулӗнче 6-мӗш класра вӗренекен Сергей Юзуков кӑҫалхи утӑ уйӑхӗнче хӑйӗнчен пӑр ҫул кӗҫӗнрех ачана шывра путасран ҫӑлнӑ. Хӑраса ӳкнӗ ача асли ҫӑлма ишсе пырсан ун ҫине сиксе ларнӑ, иккӗшӗ те путас хӑрушлӑх сиксе тухнӑ. Анчах пӗр ҫул аслӑраххи ҫухалса кайман — кӗҫӗннине лӑплантарнӑ, алӑран тытма сӗннӗ. Ҫапла вӗсем ҫыран хӗрне ишсе тухнӑ.

Паян Михаил Игнатьев хӑюлӑхпа паттӑрлӑх кӑтартнӑ ачасене сехет парнеленӗ.

Сӑмах май каласан, ачасене паян, ҫӗршывӑн гражданла оборона тытӑмне йӗркеленӗренпе 85 ҫул ҫитнӗ кун, йыхравланӑ.

Ҫак кунсенче Мордва Республикинче ӗнене машинӑпа сӑвакан операторсен пӗтӗм Раҫҫейри конкурсӗ иртнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Пирӗн республикӑран унта Тӑвай районӗнчи «Акконд-агро» операторӗ Екатерина Георгиева хутшӑннӑ. Унсӑр пуҫне тӳре пулма Чӑваш Республикин Ял хуҫалӑх министерствин выльӑх-чӗрлӗх ӗрчетессипе ӑратлӑха ӳстерессипе ӗҫлекен пайӗн пуҫлӑхне Светлана Мясникована шаннӑ.

Раҫҫейри доярсемпе дояркӑсен ӑмӑртӑвӗ ӗнер вӗҫленнӗ. Ҫӗнтерӳҫӗсене пилӗк номинаципе палӑртнӑ. Тӑвай доярки 66 дояркӑран чи лайӑх вуннӑшӗн йышне лекнӗ. Абсолютлӑ ҫӗнтерӳҫӗ ята Мордва Республикинчи "Новотроицкая" агрофирмӑри Людмила Семенкина ҫӗнтернӗ, ӑна «Лада Гранта» автомобильпе чысланӑ. Ҫапла вара чӑваш дояркине машина лекмен.

Тӑвай районӗнчи Чутей ялӗнче пурӑнакансем хӑйсен вӑйӗпе кӗпер тунӑ. Халӗ Пысӑк ҫырма урлӑ вӗсем ҫӑмӑллӑнах каҫса ҫӳрейреҫҫӗ.

Ялта тивӗҫлӗ канури ҫынсем нумай. Чылайӑшӗ 80 ҫултан иртнӗ. Кивӗ кӗпер урлӑ каҫса ҫӳреме меллӗ пулман. Уйрӑмах — хӗлле, тимӗр ҫинче ура шунӑ. Ҫавӑнпа чутейсене ҫӗнӗ кӗпер питӗ кирлӗ пулнӑ.

Ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Григорий Куклов ертсе пынипе, ял халӑхӗ ҫанӑ тавӑрса ӗҫленипе кӗпер туса лартнӑ. Унӑн конструкцийӗ тимӗртен, ҫийӗ — йывӑҫран.

Тӑвай районӗнче шӑп та лӑп 15 ҫул каялла, 2002 ҫулхи ҫурла уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, автобус ҫырмана анса кайнӑ. Хӑрушӑ аварире 25 ҫын вилнӗ.

Ҫав кун ирхине автобуса 65 ҫын ларнӑ. Автобусра Тӗнеяль, Йӑнтӑрччӑ ялӗнчи ҫынсем пулнӑ. Транспорт Тӑвай ялне ҫитсен ҫырмана анса кайнӑ. Кайран ҫакна палӑртнӑ: автобусӑн тормозӗ ӗҫлеме пӑрахнӑ.

Аварире 30 ҫын йывӑр аманнӑ. Халӗ ҫав вырӑнта часавай ларать. Ӑна районти ҫынсем, организацисем, предприятисем пухнӑ укҫапа ҫӗкленӗ. Республикӑри ытти район-хулари ҫынсем те ҫак сӑваплӑ ӗҫрен юлман.

Чӑваш АССРӗн искусствин тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Раҫҫей Федерацийӗн искусствин тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Раҫҫей Федерацийӗн халӑх артисчӗ, Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн орден медале, «Шупашкар хулин хисеплӗ ҫынни» ята тивӗҫнӗ Морис Яклашкин режиссер паян 70 ҫулхине паллӑ тӑвать.

«Хыпар» хаҫатра нумаях пулмасть ун пирки ҫырса кӑтартнӑ материалта Морис Яклашкина Тӑвай районӗнчи Чутей ялӗнчи фельдшерпа акушер ялӗнче санитаркӑра ӗҫленӗ амӑшӗ тухтӑра ярасшӑн пулнине уҫӑмлатнӑ. Канашри медучилищӗне ҫул тытнӑскер унти педучилищӗн музыка уйрӑмне вӗренме кӗрет.

Чӑваш патшалӑх академи симфони капеллине тӑватӑ теҫетке ҫул ертсе пырать вӑл. Чӑваш симфони музыкине сарас тӗллевпе 2000 ҫулта симфони оркестрне йӗркеленӗ.

Юбилей ячӗпе ӑна паян ӗҫтешӗсем ҫеҫ мар, ЧР Культура министерстви те саламланӑ.

Тӑвай район администрацийӗн социаллӑ аталану тата архив ӗҫӗн пайӗн пуҫлӑхӗ суд умӗнче явап тытнӑ. Вӑл культура ҫурчӗсен директорӗсене темиҫе ҫул укҫа пухма ыйтнӑ: район конкурсне кӗмешкӗн 100-150 тенкӗ илме хушнӑ.

Ҫак укҫа культура учрежденийӗн балансӗ ҫине каять тесе суйнӑ та хӑйӗн кӗсйине чикнӗ. Ҫапла майпа вӑл 57 пин тенкӗпе хуҫаланнӑ.

Кунсӑр пуҫне вӑл хулари пӗр учреждени директорне хӑйӗн пӗлӗшне методиста ҫур ставкӑпа вырнаҫтарма ыйтнӑ. Анчах леш арҫынӗ ӗҫе тухман, шалӑвне вара ҫав хӗрарӑмпа пайланӑ.

Киревсӗр хӑтланнӑ ҫынсене 4,5 тата 2 ҫул та 4 уйӑхлӑха условлӑ майпа айӑпланӑ. Кунсӑр пуҫне вӗсен 80 тата 25 пин тенкӗ штраф тӳлемелле.

Тӑвай районӗнче 45 ҫулти хӗрарӑма амӑшӗн правинчен хӑтарнӑ. Анча вӑл хӑйӗн йӑнӑшне ӑнланса илнӗ, тӳрӗ ҫул ҫине тӑнӑ. Ҫавна май каярахпа унӑн правине тавӑрнӑ.

Ӑна амӑшӗн правинчен 2016 ҫулхи юпа уйӑхӗнче хӑтарнӑ. Вӑл 5, 6 тата 13 ҫулсенчи ачисене пӑхман, кил-ҫуртра пуҫтарман, апат пӗҫермен, кӗпе-йӗм ҫуман. Кунсӑр пуҫне икӗ ачине шкула кайма хатӗрлемен. Пӗррехинче амӑшӗ ачисене килте хӑварса тухса кайнӑ, икӗ эрне ҫухалса ҫӳренӗ. Килте вара шыв та пулман.

Ачасене приюта илсе кайсан ҫеҫ хӗрарӑм киле таврӑннӑ. Суда вӑл пыман, ун чухне ӑна амӑшӗн правинчен хӑтарнӑ. Анчах йӑнӑшне ӑнланнӑ хӗрарӑм ӗҫе вырнаҫнӑ, ачасене тумтир илсе панӑ, вӗсен сывлӑхӗпе кӑсӑкланнӑ. Кун хыҫҫӑн ӑна амӑшӗн правине тавӑрса панӑ.

Шупашкар районӗнчи Кӑшавӑш ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ

Чӑваш Енри пӑхаттир-пуҫлӑх Шупашкар районӗнчи Кӑшавӑш ял тӑрӑхне ертсе пырать.

Паян Шупашкар районӗнчи Станьялӗнче Муниципалитет пӗрлешӗвӗн служащийӗн тата пуҫлӑхӗн X кунӗ иртнӗ. Унта республикӑри тӗрлӗ тӳре-шара, Михаил Игнатьев Элтепер хутшӑннӑ.

Виҫӗ енлӗ спорт ӑмӑртӑвӗнче Шупашкар районӗнчи Кӑшавӑш ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Сергей Мульдияров пӗрремӗш вырӑн йышӑнса «Пӑхаттир-пуҫлӑх» номинацире палӑрнӑ, иккӗмӗш вырӑнта – Тӑвай районӗнчи Йӑнтӑрччӑ ял тӑрӑхӗнчи Анатолий Семенов, виҫҫӗмӗшӗнче – Йӗпреҫ районӗнчи Кӗлӗмкасси ял тӑрӑхӗнчи Денис Денисов.

Утӑ чи вӑйлӑ ҫулакан пуҫлӑх — Хӗрлӗ Чутай район администрацине ертсе пыракан Александр Башкиров, иккӗмӗшӗнче — Шупашкар район администрацийӗн пуҫлӑхӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан Владимир Димитриев, виҫҫӗмӗшӗнче — Йӗпреҫ район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Сергей Горбунов.